Lato i naturalnie związane z nim wysokie temperatury są szczególnie uciążliwe dla mieszkańców miast. Duża wilgotność powietrza, upały, nagrzane betonowe ściany i asfaltowe ulice i natężenie ruchu tworzą tzw. „efekt wyspy gorąca" i bardzo niekorzystnie wpływają na ogólne funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Szczególnie uważać na siebie w tym czasie powinny zwłaszcza dzieci, osoby starsze oraz te, które cierpią na dolegliwości płynące ze strony krążenia. Ze słońcem nie ma żartów - może być zabójcze.

Dlaczego słońce może być groźne?

            Światowa Organizacja Zdrowia przeprowadziła badania, których konkluzja może zaskoczyć - podczas upałów, gdy temperatura powietrza przekracza 25°C, ilość zgonów wzrasta aż o 30 %. Najprościej wyjaśniając, długotrwałe przebywanie na słońcu może prowadzić do przegrzania, odwodnienia oraz nagłego spadku ciśnienia. Reakcją organizmu na jego przegrzanie jest wzmożone wytwarzanie potu, którego zadaniem jest schłodzenie powierzchni skóry i obniżenie jej temperatury. W ten sposób zaburzona zostaje gospodarka wodna i elektrolitowa, nerki nie mają czego filtrować i niejako wyciągają wodę z krwi, co prowadzi do jej zagęszczenia, wzrasta jednocześnie skłonność do zakrzepów. Jednocześnie, pod wpływem wysokiej temperatury, obniża się ciśnienie tętnicze, a naczynia krwionośne ulegają rozszerzeniu. Serce, aby prawidłowo funkcjonować, potrzebuje wówczas więcej tlenu, którego brakuje. Efektem wymienionych czynników jest jego przeciążenie i może dojść nie tylko do omdlenia czy udaru, lecz nawet do całkowitego zatrzymania krążenia.

Jak chronić się przed zagrożeniami płynącymi z wysokich temperatur?

            Nie tylko osoby z zaburzeniami układu krążenia powinny uważać na słońce, lecz każdy z nas. Przede wszystkim podczas upałów powinniśmy unikać przebywania na słońcu w godz. od 10.00 do 16.00 oraz starać się nie dopuścić do odwodnienia organizmu oraz utraty przez niezbędnych soli mineralnych. W tym celu zalecane jest spożywanie dużej ilości płynów (min. 8-10 szklanek, z uwzględnieniem wysiłku fizycznego i indywidualnego zapotrzebowania) - nie za zimnych, aby nie narazić się na podrażnienie i choroby gardła. Napoje powinny być bogate w mikroelementy, zwłaszcza w magnez i potas, które chronią przed zaburzeniami rytmu serca. Pamiętajmy, że zimne piwo, choć przyjemne podczas upałów, nie jest zalecane, bowiem alkohol dodatkowo odwadnia organizm. Podobne działanie wykazuje również kawa. Jeśli nie możemy uniknąć słońca we wskazanych godzinach, szukajmy cienia i nie zapomnijmy o okryciu głowy. Należy także zachować szczególną ostrożność podczas przebywania w większych skupiskach ludzi, np. na koncertach czy chociażby w środkach komunikacji miejskiej. Wybierzmy raczej jasne, przewiewne ubrania z naturalnych tkanin, zamiast barw przyciągających promienie słoneczne i nieprzepuszczających powietrza tkanin. Szczególnie ważna latem jest prawidłowa dieta, która powinna opierać się na lekkich, łatwostrawnych posiłkach, aby organizm nie tracił tak potrzebnej energii na ich przetworzenie. 

*Artykuł powstał w ramach projektu profilaktyki zdrowotnej Siła Serca realizowanego przez Fundację Rozwoju Kardiochirurgii im. prof. Z. Religi