2011-05-08
Nefropatia cukrzycowa (nephropatia diabetica) to uszkodzenie nerek stanowiące powikłanie cukrzycy. Dokładna przyczyna nefropatii cukrzycowej jest nieznana, ale uważa się, że niekontrolowane wysokie stężenie cukru we krwi prowadzi do... ...prowadzi do rozwoju uszkodzenia nerek, zwłaszcza, gdy jednocześnie pacjent cierpi na nadciśnienie. W niektórych przypadkach historia medyczna rodziny może również odgrywać pewną rolę. Nie u wszystkich osób z cukrzycą rozwija ta choroba. Nerka składa się z setek tysięcy jednostek filtrujących zwanych nefronami. Każdy nefron zawiera grupy drobnych naczyń krwionośnych - kłębuszków. Wszystkie te struktury pomagają usuwać odpady z organizmu. Zbyt duża ilość cukru we krwi może spowodować ich uszkodzenie, co powoduje, że zagęszczają się i ulegają zwłóknieniu. Wraz z upływem czasu w stanie podwyższonego poziomu cukru coraz więcej naczyń krwionośnych ulega zniszczeniu. Struktury nerek zwiększają swoją przepuszczalność i przestają właściwie odcedzać białko, które zaczyna przenikać do moczu.

Grupy podwyższonego ryzyka

Wśród pacjentów, którzy chorują na cukrzycę, najbardziej zagrożeni nefropatią są:

- osoby o predyspozycjach genetycznych do wystąpienia choroby
- osoby lekceważące kontrolę ciśnienia krwi
- osoby lekceważące kontrolę poziomu cukru we krwi
- chorujący na cukrzycę typu 1 przed dwudziestym rokiem życia
- palacze

Nefropatia cukrzycowa zazwyczaj idzie w parze z innymi powikłaniami cukrzycy: nadciśnieniem tętniczym, retinopatią i zmianami w naczyniach krwionośnych.

Objawy

We wczesnym stadium nefropatii cukrzycowej brak objawów. Z biegiem czasu zdolność nerek do prawidłowego funkcjonowania zaczyna się zmniejszać. W późniejszej fazie choroby objawy mogą obejmować:

• zmęczenie
• nadmierne pienienie się moczu,
• częstą czkawkę
• ogólne złe samopoczucie
• świąd różnych części ciała
• ból głowy
• nudności i wymioty
• osłabiony apetyt
• obrzęk nóg
• obrzęk wokół oczu - zwykle w godzinach porannych
• przyrost masy ciała

Diagnoza

Głównym objawem nefropatii cukrzycowej jest trwała obecność białka w moczu. (białko może pojawić się w moczu przez 5 do 10 lat przed innymi objawami). Jeśli podejrzewa się chorobę, pacjent jest kierowany na badanie mikroalbuminurii. Pozytywny wynik testu często oznacza, że część nerek została w wyniki cukrzycy. Obrażenia na tym etapie mogą być odwracalne.
Wysokie ciśnienie krwi często idzie w parze z nefropatią cukrzycową. Pacjent może mieć nadciśnienie, które rozwija się szybko i jest trudne do kontrolowania.

Wśród badań laboratoryjnych są:

- azot mocznikowy we krwi
- badanie stężenia kreatyniny

Leczenie

Celem leczenia jest powstrzymanie dalszego rozwoju choroby, a więc dalszego uszkodzenia nerek i zapobieganie powikłaniom. Wymaga to utrzymania ciśnienia tętniczego krwi pod kontrolą. To jedna z podstawowych zasad spowolnienia procesu uszkadzania nerek przy nefropatii cukrzycowej.

Wśród najczęściej przepisywanych leków są te, które pomagają obniżyć ciśnienie i chronić nerki przed uszkodzeniami, tj. inhibitory konwertazy angiotensyny oraz blokery receptora angiotensyny.

W leczeniu dolegliwości istotna jest również kontrola poziomu lipidów, utrzymanie prawidłowej wagi ciała i podejmowanie regularnej aktywności fizycznej.

Konieczne jest także monitorowanie poziomu cukru we krwi. Pomoże to spowolnić uszkodzenia nerek, zwłaszcza w bardzo wczesnych stadiach choroby. Warto stosować dietę odpowiednią dla potrzeb diabetyków. Lekarze mogą przepisać również leki wspomagające kontrolę cukru we krwi.

Przy nefropatii powszechne są również infekcje dróg moczowych, dolegliwości tego rodzaju są leczone odpowiednimi antybiotykami.

W skrajnej fazie choroby konieczne jest leczenie nerkozastępcze, tj. dializowanie. Na tym etapie rozważa się przeszczep nerek.

Komplikacje

Wśród najpowszechniej występujących powikłań przy nefropatii wymienia się:

• anemię
• przewlekłą niewydolność nerek
• powikłania dializy
• hiperkalemię
• nadciśnienie
• hipoglikemię
• infekcje
• zapalenie otrzewnej (przy dializie otrzewnowej)

Zapobieganie

Wszyscy pacjenci z cukrzycą powinni mieć co roku badać krew i mocz pod kątem możliwych problemów z nerkami.

Osoby z chorobami nerek powinny unikać barwników, które zawierają jod. Barwniki te są usuwane przez nerki, co może pogorszyć czynność tych organów.

Powszechnie stosowane niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), w tym ibuprofen, naproksen i inhibitory COX-2, takie jak celekoksyb, mogą uszkodzić osłabione nerki. Należy skonsultować się z lekarzem przed zażyciem jakichkolwiek medykamentów.

Nefropatia jest główną przyczyną chorób i śmierci u osób z cukrzycą. Stanowi też główny powód przewlekłej niewydolności nerek i często prowadzi do konieczności transplantacji dializy lub przeszczepu nerki.

Nadesłał: Rafal