Alkohol a dostarczanie energii
Energii dostarczają trzy podstawowe składniki pożywienia: węglowodany, białka i tłuszcze, rozkładane w procesie trawienia. Niektórzy alkoholicy 50% dziennego zapotrzebowania na kalorie przyjmują wraz z alkoholem, często zaniedbując odżywianie się.
Lecz nawet przy odpowiednim odżywianiu alkohol osłabia mechanizmy organizmu odpowiedzialne za kontrolę poziomu glukozy we krwi, co powoduje albo jego wzrost, albo spadek (glukoza jest podstawowym cukrem w organizmie). U alkoholików nie cierpiących na cukrzycę wzrost poziomu cukru, czyli hiperglikemia, spowodowany zaburzeniem w wydzielaniu insuliny, na ogół jest chwilowy i przebiega bez poważniejszych konsekwencji.
Obniżenie poziomu cukru, czyli hipoglikemia, nawet jeśli trwa krótko, powoduje niekiedy poważne uszkodzenia. Może wystąpić wówczas, gdy osoba pijąca alkohol jest niedożywiona. Wobec braku pożywienia, które dostarcza energii, naruszone zostają zapasy cukru w organizmie, a produkty przemiany alkoholu hamują tworzenie się glukozy z innych składników, takich jak aminokwasy. W rezultacie alkohol powoduje, że mózg i inne tkanki ciała zostają pozbawione glukozy, składnika potrzebnego do prawidłowego funkcjonowania i źródła energii.
Chociaż alkohol sam jest źródłem energii, działanie organizmu i pobieranie przez organizm energii to procesy tak skomplikowane, że nie można ich opisać za pomocą prostego przeliczenia wartości kalorycznej składników pokarmowych. Na przykład, alkohol stanowi przeciętnie 20% wartości kalorycznej diety ponad jednej trzeciej pijących Amerykanów i można by podejrzewać, że ci, którzy piją takie ilości, cierpią na nadwagę. Tymczasem dane z badania populacji krajowej wskazują, że chociaż pijący przyjmują z dietą więcej kalorii, nie ważą więcej niż niepijący . Jeśli węglowodany zastąpi się alkoholem, to przy identycznej liczbie kalorii człowiek traci na wadze, co wskazuje, że organizm pobiera mniej energii z alkoholu niż z pożywienia.
Mechanizmy odpowiedzialne za niewydolność procesów przemiany alkoholu w energię są złożone i nie w pełni wyjaśnione , ale niektóre z nich są znane. Na przykład przewlekłe picie powoduje niewydolność układu odpowiedzialnego za metabolizm alkoholu na poziomie komórkowym (MEOS - microsomal ethanol-oxidizing system), którego działanie polega na tym, że znaczna część energii powstałej w procesie utleniania etanolu, nie zasilając organizmu, zostaje przemieniona w ciepło i utracona.